ZONDAG 13 OKTOBER 2024 OM 9.30 UUR IN OUDWOUDE
Vierde zondag van de herfst, dienst van schrift en tafel

De dienst is te volgen via: https://www.kerkomroep.nl/#/kerken/11138

Thema: ‘Gratis en voor niks’

Lezingen uit de Bijbel: Marcus 10: 17-31

Beste jongeren en ouderen,
samen gemeente van Jezus Christus,

Hoe moeilijk is het voor ons om te geloven?
Die vraag kwam bij me boven, toen ik bezig was met het evangelie van vandaag.
Want, laten we maar eerlijk zijn, de meesten van ons hebben heel wat in ons bezit,
zoals die rijke man in het evangelie.
Het is zelfs gemakkelijker dat een kameel door het oog van een naald gaat dan dat een
rijke het koninkrijk van God binnengaat.
Dus we kunnen misschien het koninkrijk van God wel vergeten.
Wat betekent ons geloof dan nog?
Een indringende vraag, in ieder geval voor mijzelf.
Ik kan genieten van een prachtig huis, van genoeg geld om rond te komen en andere mooie dingen.
Natuurlijk kunnen we meedoen aan acties voor mensen in nood, zoals we hier in de kerk ook vaak doen.
De komende tijd wordt er geld ingezameld voor de slachtoffers van het geweld in het Midden-Oosten.
Het is belangrijk om de mensen daar te ondersteunen, zeker ook vanuit het geloof.
Vandaag vieren we in het bijzonder in de maaltijd van Jezus, het avondmaal, dat we Gods liefde gratis en voor niks gekregen hebben.
Tegelijk worden we daarin opgeroepen om ook te delen met anderen, van die liefde maar ook van ons geld.
Maar … als we het evangelie tot ons door laten dringen, is het nog veel sterker en gaat het veel verder.
Loskomen van je rijkdom, van wat je hebt, dat is waar het ten diepste om gaat in het geloof.
Geloven is dus per definitie afstand kunnen doen van je rijkdom.
Maar kunnen we dat ook?
Dat is nogal radicaal, want in onze maatschappij staan juist geld en bezit centraal.
Alles lijkt daarop gericht te zijn.
Dat hebben we wel weer gemerkt aan de discussie over de bezuinigingen.
Het geld voor grote ondernemingen lijkt veel belangrijker dan geld voor onderwijs en ontwikkelingssamenwerking.
Maar het evangelie laat zien dat het in het leven om iets heel anders gaat.
In het voorafgaande kibbelden de leerlingen over de vraag wie de belangrijkste zou zijn in het Koninkrijk van God en werden door Jezus kinderen naar voren gehaald als degenen aan wie het Koninkrijk toebehoort.
In die context wordt dan verteld dat een man naar Jezus toe komt met de vraag: ‘Goede meester, wat moet ik doen om deel te krijgen aan het eeuwige leven?’
Bij ‘eeuwig leven’ wordt vaak gedacht aan de toekomst, aan het leven na de dood, maar daar gaat het hier niet om, het gaat om het leven hier en nu.
‘Eeuwig leven’ betekent in de bijbel: je innerlijk laten raken door de liefde van God en die laten zien in je daden, in de omgang met anderen.
Het komt er in dìt leven op aan dichtbij God te komen.
Die man in het evangelie had alles al, maar hij miste blijkbaar toch iets in zijn leven.
Zoals ook in deze tijd veel mensen op zoek zijn de zin van hun leven, naar diepgang in het oppervlakkige bestaan, naar inspiratie.
Yvonne Zonderop schreef daarover een boeiend boek met de titel ‘Ongelofelijk’.
Ook al worden de kerken leger, toch betekent dat niet dat geloof er niet meer toe doet.
Zij ziet dat in deze tijd weer veel mensen zich bezig houden met een of andere vorm van spiritualiteit, al is dat op een nieuwe manier en vaak niet aan een kerk gebonden.
Dit past in een individualistische samenleving waarin je zelf bepaalt wat je wilt geloven.
Nieuwe, gepassioneerde initiatieven manifesteren zich vooral buiten de gebruikelijke kaders.
Het is dan ook belangrijk oog te hebben voor mensen die zoeken naar zingeving.
Zoals ook die man in het evangelie blijkbaar op zoek is naar echt leven dat ertoe doet.
Jezus verwijst  hem naar de tien woorden, die de weg naar het leven wijzen.
Je hoeft het niet ver te zoeken, het ligt al voor handen.
Want ook als het om het eeuwige leven gaat, moet je kijken naar alledaagse verhoudingen tussen mensen.
Bij eeuwig leven gaat het om de kwaliteit van het be­staan hier en nù.
En de man antwoordt dat hij zich sinds zijn jeugd gehouden heeft aan de geboden.
Hiermee zou het gesprek afgelopen kunnen zijn, maar dan staat er dat Jezus hem liefdevol aankijkt.
Dit éne zinnetje zegt heel veel, alleen hier in dit evangelie lezen we dat.
De liefde is de basis.
Alsof Jezus nu pas bewust de man ziet staan en hem dóórziet tot in het hart.
De man is heel oprecht in zijn onrust en zijn inzet voor het goede.
Toch is het koninkrijk van God ver weg gebleven, heeft hij het echte leven nog niet gevonden.
Daarom zegt Jezus tegen hem: ‘Eén ding ontbreekt u: ga naar huis, verkoop alles wat u hebt en geef het ​geld​ aan de armen, dan zult u een schat in de hemel bezitten; kom dan terug en volg mij.’ 
Als de man dit hoort, wordt hij somber, verdrietig en hij gaat terneergeslagen weg.
Want hij had veel bezittingen.
En dat was nu net het belangrijkste voor het volk Israël, dat het bezit, het land door God gegeven was en dat de één daarin niet meer en niet rijker zou zijn dan de ander.
Het mag ons niet koud laten, als iemand gebrek lijdt.
Komende woensdag 16 oktober is het wereldvoedseldag en wordt er bij stil gestaan hoeveel mensen in armoede leven, terwijl er genoeg voedsel is voor iedereen.
We kunnen om ons heen zien dat de verschillende tussen arm en rijk groter worden.
En de armen worden ook meer de dupe van de milieuproblemen in deze tijd.
Terwijl dat volgens de bijbel niet goed is, armoede is onrecht en zou er niet moeten zijn.
Bovendien is het belangrijkste in het leven niet wat we hebben, maar wie we zijn.
Het gaat niet om wat je bezit aan geld en macht, maar het gaat erom of je een mens bent naar Gods hart.
Maar ook voor de man in het evangelie die veel bezit, is het te moeilijk om dit los te laten.
Veel bezit, veel geld kan je dus belemmeren om het koninkrijk van God in te gaan, om het eeuwige leven, het echte leven te vinden.
En dan komt Jezus dus met de uitspraak: ‘Het is gemakkelijker voor een ​kameel​ om door het oog van een naald te gaan dan voor een rijke om het ​koninkrijk van God​ binnen te gaan.’ 
Het gaat hier om een typisch Joodse manier van spreken.
Een veel gehoorde verklaring is dat de woorden niet letterlijk zijn bedoeld, maar dat  het ‘oog van de naald’ een nauw stadspoortje zou zijn, alleen voor voetgangers.
Wie daar met een volbeladen kameel zou arriveren, zou het beest eerst volledig moeten afladen voordat het erdoorheen zou kunnen.
Zo zou ook de rijke zich eerst moeten ontdoen van zijn ‘last’ aan rijkdom, voordat hij de poort maar het koninkrijk van God zou kunnen passeren.
Had Jezus niet gezegd: ‘Ga door de nauwe poort naar binnen?’
Maar dan moet je dus wel dingen kunnen loslaten.
De man in het evangelie kan het niet en hoe is dat bij ons?
Hoe belangrijk is voor ons alles wat wij bezitten, onze rijkdom?
En het kunnen ook andere dingen zijn die ons belemmeren om het ware leven te vinden.
De bekende schrijver en benedictijner monnik Anselm Grün zegt dat het in  dit bijbelgedeelte niet gaat om hoeveel wij mogen bezitten.
Het gaat erom waar je afhankelijk van bent.
De man in het evangelie moet zich innerlijk van alle afhankelijkheid bevrijden.
Als rijke moet hij zijn bezit verkopen om vrij te zijn.
Voor een ander kan het iets anders zijn dat in de weg zit om Jezus te kunnen volgen.
Bijvoorbeeld de gerichtheid op jezelf, op je eigen eer en positie, op je eigen mening en je eigendunk.
Of we gaan alleen om met de mensen in onze eigen groep, en anderen voelen zich daardoor misschien buitengesloten.
Maar soms kan het ook gebeuren dat we te negatief over onszelf denken, dat we ons minderwaardig voelen.
Ook dat kan ons belemmeren om het echte leven te vinden
En het kan ook zijn dat we altijd maar perfect willen zijn en dat we overal zelf de regie over willen houden.
Dat kan ons in de weg zitten om echt vrij-uit te leven.
En zo hebben we, denk ik, allemaal onze eigen ervaring van wat ons in de weg zit.
Het gaat steeds om een proces van loslaten.
Als je je eigen kwetsbaarheid kunt aanvaarden, dan kun je je hart ook gemakkelijker openen voor anderen.
Jezus ging de weg van kwetsbaarheid en liefde, zoals we vandaag vieren door brood en wijn met elkaar te delen.
Die liefde is wat echt belangrijk is en die is sterker dan de dood.
Het gaat om een oefening in openheid, ontvankelijkheid.
Het evangelieverhaal blijft schuren en verontrusten.
En misschien is het op het moment actueler dan ooit.
Herkennen we de rijke man misschien in mensen die de deuren willen sluiten voor vluchtelingen, omdat het angst oproept?
Of herkennen we hem in de leiders, die geen oog hebben voor kwetsbare mensen?
Of zien we hem in onszelf, als we het allemaal zo goed denken te weten en niet goed kunnen luisteren naar anderen?
Loslaten is niet gemakkelijk, tenminste dat is mijn eigen ervaring en misschien kent u en jij dat wel.
Er zijn zoveel dingen, waarvan we afhankelijk kunnen zijn, die het ons moeilijk maken om onszelf te geven en zo het echte leven te vinden.
Ook de leerlingen van Jezus lijkt het onmogelijk om het koninkrijk van God in te gaan.
Want als het de rijke man niet lukt, wie dan wel?
Maar zo horen we: ‘’Wat bij mensen onmogelijk is, is mogelijk bij God.’
Wij kunnen ons laten raken door de geestkracht van God, wij kunnen de geest van Christus in onszelf geboren laten worden.
Die geest kan ons helpen om los te laten wat ons belemmert om het echte leven te vinden, het leven met God en met de mensen om ons heen.
Om los te kunnen laten,  is het soms heel goed de stilte op te zoeken, te mediteren, om op die manier dichter bij jezelf te komen en te ontdekken wat je allemaal in de weg zit.
En ook vandaag hier in de kerk kunnen we tot rust komen en proberen los te komen van alle ballast die we meedragen.
Bij het vieren van de maaltijd van Jezus ontvangen we de liefde van God gratis en voor niks en zo mogen wij ook onszelf helemaal geven aan God en aan elkaar.
Het gaat erom los te laten wat ons in de weg zit om uit die liefde te leven.
En door dit geestelijke proces kun je afstand nemen van alles wat je in de weg zit om dichter bij God te komen, al het materiële, de gerichtheid op status en positie, op prestaties en je eigen mening, ook alle twijfel aan jezelf.
Het gaat om overgave, overgave aan de liefde, overgave aan elkaar, overgave aan de droom van God.
Zo kun je de echte rijkdom ontdekken, de schat van Gods liefde.

AMEN

Wilt u per e-mail reageren; klik daarvoor HIER