OUDEJAARSDIENST DINSDAG 31 DECEMBER 2024 OM 21.00 UUR IN OUDWOUDE

De dienst is te volgen via: https://www.kerkomroep.nl/#/kerken/11138

Thema: ‘Gods zegen ervaren’

Lezingen uit de Bijbel: Genesis 42: 1-21 en Matteüs 7: 1-5

Beste jongeren en ouderen,
samen gemeente van Jezus Christus,

Het jaar 2024 is bijna weer voorbij en op zo’n moment gaan onze gedachten als vanzelf terug naar wat er in dit jaar allemaal is gebeurd.
Voor ons gevoel gaat de tijd heel snel en is er zo maar weer een jaar voorbij.
Maar als je denkt aan wat dit jaar ons heeft gebracht, dan is het toch heel veel.
Hoe kort een jaar ook lijkt, toch zijn er heel wat herinneringen.
Daarbij kunnen we denken aan wat er in ons land en in de wereld is gebeurd.
Dan wordt je soms triest van al die dramatische en verdrietige dingen, al dat onrecht en geweld.
De oorlog in Oekraïne die nog steeds doorgaat, het immense geweld in Gaza dat zoveel slachtoffers maakt, onder wie veel kinderen, ook door honger en kou, en zoveel mensen op de vlucht.
Daarnaast de opwarming van de aarde wat veel zorgen geeft.
En de verharding in ons eigen land en de grote verschillen tussen arm en rijk.
Het is goed ons er wel van bewust te zijn dat meestal alleen de negatieve dingen in het nieuws komen.
Gelukkig gebeuren er ook genoeg mooie dingen, mensen die zich voor elkaar inzetten, ook in onze gemeente en dorpen, tekenen van hoop, vertrouwen en nieuwe moegelijkheden.
Op zo’n avond als deze denken we als vanzelf ook aan ons persoonlijke leven, aan wat daarin allemaal is gebeurd.
Voor de één was het misschien een heel rustig jaar, met veel om van te genieten, voor een ander was het misschien een heel bijzonder jaar, met geluk en liefde, met nieuwe kansen en uitdagingen, voor weer een ander was het misschien een heel ingrijpend jaar door verdriet en tegenslag.
Dat alles heeft natuurlijk invloed op hoe je terugkijkt en welk gevoel je daarbij hebt.
En dat is ook goed, dat er ruimte is voor onze herinneringen en voor ons gevoel daarbij.
Of het nu mooie of verdrietige herinneringen zijn.
We kunnen ze niet wegstoppen, ze moeten een plek krijgen.
Maar het is wel belangrijk hoe we terugkijken.
Als we terugkijken met wanhoop of wrok, omdat we niet weten hoe we verder moeten of omdat er dingen zijn misgegaan, dan wordt het heel moeilijk.
Dan blijven we zitten in het verleden en dan zien we geen licht meer.
Maar we kunnen ook proberen om op een andere manier terug te kijken, waarbij we wel de moeilijke dingen onder ogen zien, maar tegelijk ook openstaan voor een nieuw begin, voor elkaar en voor God.
Dan kan het terugkijken op deze avond ons helpen om door alles heen Gods zegen en nabijheid te ontdekken.
Daarover gaat het ook in het gedeelte uit het boek Genesis dat we hebben gelezen.
Het maakt deel uit van de verhalen over Jozef en zijn broers.
Het draait hier om een familiedrama en om de zegen die daar doorheen speelt.
Jozef is door zijn broers als slaaf naar Egypte verkocht.
Daar gaat het goed met hem, zijn ster rijst, hij wordt zelfs onderkoning.
Hij kan ervoor zorgen, dat er in een tijd van honger voor het hele land graan is.
Ook Jakobs familie moet op dat graan een beroep doen.
Zo komt het, dat zijn broers weer voor hem, Jozef,  komen te staan.
Ze herkennen hem niet; dat geeft Jozef gelegenheid te overwegen wat hij zal doen met zijn broers.
Wat is wijs in deze situatie?
Aan de ene kant is Jozef het slachtoffer geworden van zijn broers, aan de andere kant heeft hij nu veel macht over hen.
Jozef heeft dus alle ruimte om te kiezen wat hij wil.
Of hij vergeeft hen gewoon of hij zet hen betaald wat ze hem hebben aangedaan.
Wat gaat hij doen? Wat zouden wij doen in zijn situatie?
Duidelijk wordt dat Jozef niet ‘ zomaar vergeeft’ .
Er is veel gebeurd, dus er moet eerst wel wat rechtgezet worden.
Zijn broers moeten eerst beseffen wat ze hem hebben aangedaan om zo tot inkeer te komen.
Daarom maakt Jozef zich niet bekend, maar spreekt zijn broers streng toe.
Hij stelt hen onder de verdenking van spionage.
Gaat Jozef straffen of zich wreken?
Laat hij zó het kwaad bij de daders terugkomen?
Daar lijkt het misschien wel op, maar als we het hele Jozefverhaal erbij betrekken, dan wordt duidelijk dat Jozef geen rancune, geen wraak koestert.
Hij bezit een zeldzaam vermogen om goed te blijven doen, zelfs als hem kwaad is aangedaan.
En hij vindt zelf dat zijn lot niet vergolden hoeft te worden, zo wordt in het verhaal duidelijk.
Jozef is dus in staat ‘ gewoon te vergeven’ .
Toch laat hij zijn broers behoorlijk ‘ piepen’
Als dat niet bedoeld is als straf of vergelding, hoe dan wel?
Om dat te begrijpen is het goed stil te staan bij de vraag op welk moment en waarom Jozef zich later wèl bekend maakt aan zijn broers?
Er gebeurt heel veel in het verhaal, waaruit we een gedeelte hebben gelezen.
Jozef bereikt twee dingen: De broers komen uit voor hun schuld.
En de broers laten later ook zien dat ze zelf ondertussen veranderd zijn
Als hun andere jongere broer in gevaar komt, Benjamin, staan ze voor hem in – ze willen hem niet achterlaten bij Jozef, die daarom vraagt.
Oók om hun vader niet nog eens in ellende te storten.
Zo zien we hier dus dat Jozef uiteindelijk zijn broers wel vergeeft, maar pas nadat ze zich zelf bewust zijn geworden van hun schuld en tot inkeer zijn gekomen.
Er gaat zo een heel proces vooraf aan de vergeving.
Maar dan is er ook echt een nieuw begin mogelijk.
Uiteindelijk maakt Jozef zich bekend en komen hij en zijn broers weer tot elkaar.
Dit alles is ook voor ons belangrijk op deze oudejaarsavond.
Hoe kijken wij vanavond terug op het afgelopen jaar?
Ook in ons leven gebeuren er soms dingen die niet gemakkelijk zijn,  dingen die ons soms dwars blijven zitten, die we niet zomaar los kunnen laten.
Verdriet of pijn, of misschien ook fouten en tekortkomingen.
Alles wat ons dwars blijft zitten, kan een belemmering vormen om echt mens te zijn/te genieten en kan het moeilijk maken om weer open te staan voor iets nieuws.
En dat is niet de bedoeling.
Het verhaal over Jozef en zijn broers laat ons zien hoe belangrijk het is om ons leven onder ogen te zien en ons ook bewust te worden van de wonden die we in het leven hebben opgelopen, alles wat ons pijn en verdriet heeft gedaan, en ook alles waarin we zelf zijn tekort geschoten.
Het gaat erom daar ruimte aan te geven.
Want als we dat niet doen, kan het negatief doorwerken in ons leven.
Wij hebben soms ook, net als de broers van Jozef, een proces van inkeer nodig om weer tot onszelf te komen en te erkennen wat goed was en wat niet goed was.
Om zo te beseffen wat echt belangrijk is en daarvoor te kiezen.
Juist op zo’n oudejaarsavond merken we weer hoe de tijd soms tussen onze vingers doorglipt en hoe belangrijk het is tijd te maken voor wat wezenlijk is.
Voor momenten van rust en bezinning, voor de mensen om ons heen, voor de betrokkenheid bij elkaar en anderen.
Als we zo vanavond ons leven onder ogen zien, kunnen we hopelijk ook ontdekken dat God daarin doorwerkt met Zijn liefde.
Jozef geeft ons een voorbeeld hoe je niet in het verleden hoeft te blijven zitten en zonder schuldgevoel of haat en wrok verder kunt gaan.
Dat kan, als wij ons openstellen voor God en ons leven zien zoals het is.
En dan ook met de ogen van God durven kijken naar onszelf en naar elkaar.
Gods ogen zijn vol van liefde en barmhartigheid.
Wij mogen er zijn en worden niet veroordeeld.
En zo wordt ook van ons gevraagd elkaar en anderen niet te veroordelen.
Zoals de evangelist Matteüs woorden van Jezus aanhaalt: ‘Oordeel niet’.
Oordelen gebeurt ook in deze tijd heel snel, maar het is beter om eerst naar jezelf te kijken.
Jezus zegt: ‘Waarom kijk je naar de splinter in het oog van je broeder of zuster, terwijl je de balk in je eigen oog niet opmerkt?
Als je jezelf kent, zul je niet zo gemakkelijk over een ander oordelen.
Dat is de weg naar vergeving en verzoening: ons leven eerlijk onder ogen zien en als het nodig is ook willen veranderen.
Dat is vaak niet gemakkelijk, maar op die manier komt er wel een nieuw start.
En kunnen we daarin Gods zegen ervaren.
Zoals Jozef en zijn broers elkaar aan het eind van het verhaal ook in de armen vallen.
Nu gebeurt dat niet altijd, misschien hebt u, heb jij dat ook wel meegemaakt.
Dat het niet lukt om weer tot elkaar te komen, omdat de wil om eruit te komen niet aan beide kanten aanwezig is.
Het is belangrijk dat je er zelf alles aan gedaan hebt om in vrede met elkaar om te gaan.
Dan mag je het verder ook loslaten, hoe moeilijk dat ook is.
Maar dat is wel nodig, om zelf ook weer verder te kunnen.
Zo zijn er soms heel wat dingen die we als een last kunnen ervaren bij het overgaan van de grens van het oude naar het nieuwe jaar.
Maar laten we vooral niet vergeten dat we ook mogen denken aan de mooie dingen, aan de dingen die goed gingen, aan het geluk dat we hebben ervaren.
Het is belangrijk om daar oog voor te hebben, want ook in moeilijke omstandigheden zijn er soms hele bijzondere momenten van aandacht en liefde, van mensen die aan je denken.
Ook daarin kunnen we Gods nabijheid en zegen ervaren
En we konden ieder op onze eigen manier onze talenten gebruiken.
Daarmee kunnen we veel betekenen voor elkaar en anderen.
En dat is iets waar we met tevredenheid en dankbaarheid op terug kunnen kijken.
Zo is er zoveel waar we blij mee kunnen zijn, als we het maar willen zien.
We kunnen op veel manieren Gods zegen ervaren, in moeilijke omstandigheden en op momenten van geluk.
En zo kunnen we straks ook met Gods zegen op weg gaan, het nieuwe jaar in.
Die zegen van God betekent niet dat alles dan precies gaat zoals wij willen.
Het is geen garantie voor geluk en succes.
Gods zegen betekent dat we in alle omstandigheden Zijn nabijheid kunne ervaren.
We maken in ons leven soms ook moeilijke en verdrietige dingen mee.
God zorgt er niet voor dat we daarvoor bespaard blijven.
Maar wat ons ook overkomt, we worden wèl gedragen door Zijn liefde.
Dat is heel duidelijk geworden in het leven van Jezus, van wie we met Kerst de geboorte hebben gevierd.
Vanaf het begin stond zijn leven in het teken van die liefde voor ons mensen.
En die liefde kunnen wij nog steeds ervaren.
Wij worden op elk moment in ons leven gezegend met Gods liefdevolle aanwezigheid.
In dat licht kunnen we op deze avond terugkijken op het afgelopen jaar.
Wat er ook allemaal is gebeurd, we kunnen ons vasthouden aan Gods liefde.
Dat kan ons helpen om niet met negatieve gevoelens te blijven zitten, maar om open te staan voor elkaar en voor een nieuw begin.
En zo Gods zegen te ervaren, zoals Dietrich Bonhoeffer schreef in zijn Oudejaarslied 511, toen hij door zijn verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog gevangen zat:

Door goede machten trouw en stil omgeven,
behoed, getroost, zo wonderlijk en klaar,
zo wil ik graag met u, mijn liefsten, leven,
en met u ingaan in het nieuwe jaar.

Wil nog de oude pijn ons hart vernielen,
drukt nog de last van ‘t leed dat ons beklemt,
o Heer, geef onze opgejaagde zielen
het heil waarvoor Gij zelf ons hebt bestemd.

AMEN